Bir önceki yazımızda elektronik defter ile ilgili genel tanımı ve tabi olma şartlarına değinmiştik. İlgili yazıya buradan ulaşabilirsiniz.
Bu makalede ise e-fatura ile ilgili uygulamada genel olarak karşılaşılan sorunlara değineceğiz.
e-Fatura, Vergi Usul Kanunu gereği bir faturada yer alması gereken bilgilerin içerisinde yer aldığı, satıcı ve alıcı arasındaki iletiminin merkezi bir platform (GİB) üzerinden gerçekleştirildiği elektronik bir belgedir.
e-Fatura uygulaması, GİB (Gelir İdaresi Başkanlığı) tarafından tanımlanan standartlara uygun olarak elektronik belge biçiminde düzenlenen faturaların, taraflar arasında dolaşımını güvenli ve sağlıklı bir biçimde sağlamak amacı ile oluşturulan uygulamanın genel adıdır.
e-Fatura uygulamasından kimler yararlanabilir?
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 232. maddesi uyarınca fatura düzenlemek zorunda olan mükelleflerin e-Fatura uygulamasından yararlanma imkanı bulunmaktadır. Türkiye’de ilk olarak, 397 sıra nolu VUK tebliği ile tüzel kişilere, sonrasında 416 sıra nolu VUK tebliği ile gerçek kişilere de sistemden yararlanma hakkı sağlanmıştır.
Kimler e-Fatura Uygulamasını kullanmak zorundadır?
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından zorunluluk kapsamına dahil edilen firmalar,
- 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu kapsamında madeni yağ lisansına sahip olanlar,
- 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa veya ithal edenler,
- 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu kapsamında madeni yağ lisansına sahip olanlardan 2011 takvim yılında mal alan mükelleflerden 31/12/2011 tarihi itibariyle asgari 25 Milyon TL brüt satış hasılatına sahip olanlar,
- 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa veya ithal edenlerden 2011 takvim yılında mal alan mükelleflerden 31/12/2011 tarihi itibariyle asgari 10 Milyon TL brüt satış hasılatına sahip olanlar.
1 ve 2 numarada yer alan mükelleflerin elektronik defter tutması ve elektronik fatura kullanması zorunludur. Bu mükellefler bakımından herhangi bir kriter bulunmamaktadır.
3 ve 4 numaralı fıkralarda bulunan mükelleflerde ise ciro kriteri bulunmaktadır.
5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu kapsamında madeni yağ lisansına sahip olanlardan 2015 takvim yılında mal alan mükelleflerden 31/12/2014 tarihi itibariyle asgari 25 Milyon TL brüt satış hasılatına sahip olanlar başkaca bir kriter aranmaksızın elektronik defter ve fatura kullanacaklardır.
4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa veya ithal edenlerden 2015 takvim yılında mal alan mükelleflerden 31/12/2014 tarihi itibariyle asgari 10 Milyon TL brüt satış hasılatına sahip olanlar da elektronik defter ve fatura kullanmak mecburiyetindedirler.
Diğer taraftan, 454 sıra nolu Tebliğ kapsamında elektronik fatura ve elektronik defter uygulamasına geçme zorunluluğu getirilen mükellefler; tam bölünme, birleşme veya tür (nev’i) değişikliğine gitmeleri halinde devrolunan veya birleşilen tüzel kişi mükellefler ile tam bölünme veya tür (nev’i) değişikliği sonucunda ortaya çıkan yeni tüzel kişi mükellefler de e-Fatura uygulamasına geçmek ve elektronik defter tutmak zorunda olacaklardır. Bu durumda uygulamalara geçme süresi hiçbir koşulda işlemin ticaret siciline tescil tarihini izleyen ayın başından itibaren 3 ayı geçemeyecektir.
Belirlenen kriterlerin altında kalan mükellefler, talep etmeleri halinde e-fatura uygulamasından yararlanabilirler mi?
Evet. Belirlenen mükelleflerden mal veya hizmet alan ve tespit edilen kriterlerin altında kalan mükelleflerin de istemeleri halinde elektronik defter ve elektronik fatura uygulamalarından yararlanabilirler. Ancak isteğe bağlı olarak sisteme giren mükellefler daha sonra sistemden çıkış yapabilmek için Maliye Bakanlığı’na dilekçe ile durumu anlatan bir başvuru yapmalıdır.
Zorunluluğa uymayan mükelleflerin karşılaşacakları cezai yaptırım nedir?
Getirilen zorunluluklara uymayanlar hakkında, VUK ceza hükümleri uygulanır.
E-fatura uygulamasına dâhil olma zorunluluğu getirilen mükellefler elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan diğer mükelleflere kâğıt ortamında fatura düzenleyemezler; düzenlemeleri halinde kâğıt ortamında düzenlenen bu faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır ve Vergi Usul Kanunu’nun 353 üncü maddesi uyarınca, 190 TL’den az olmamak üzere, düzenlenmediği kabul edilen fatura tutarının %10’u oranında özel usulsüzlük cezası kesilir. Bu nedenden dolayı kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı her bir tespit için 9.400 TL’yi, bir takvim yılı içinde ise 94.000 TL’yi aşamaz. Ayrıca e-fatura uygulaması kapsamında, e-fatura alması gerekirken kâğıt fatura kabul eden mükelleflerin, ilgili vergi mevzuatı hükümleri çerçevesinde bahse konu KDV’yi indirim konusu yapamayacakları ve kâğıt faturada yer alan tutarı gider yazamayacakları tabiidir.
e-Fatura portalı ve entegratör nedir?
e-Fatura Uygulamasını kullanma konusunda yeterli altyapıya sahip olmayan kullanıcıların uygulamadan yararlanabilmelerini sağlamak amacıyla geliştirilen ve e-Fatura Uygulamasına ait temel fonksiyonları bünyesinde barındıran bir internet uygulamasıdır. Ayrıca, yurtdışında e-fatura servis sağlayıcılığı olarak bilinen özel entegratörlük sayesinde bilgi işlem alt yapısı yeterli olmayan ve çok sayıda fatura gönderimi yapan mükelleflerin de uygulamadan kolayca faydalanabilmeleri amaçlanmıştır. Ancak, portal ile entegratör uygulamaları eş zamanlı kullanılamaz.
Bir firma tüm müşterilerine e-Fatura gönderebilir mi?
e-Fatura uygulaması, uygulama üzerinde vergi kimlik numaralarıyla tanımlı kullanıcıların e-Fatura göndermesine ve almasına imkân sağlamaktadır. Bu sebeple uygulama üzerinde kayıtlı olan müşterilere e-Fatura gönderilebilir.
Hangi mükelleflerin e-fatura kullanmak zorunda olduğu nereden öğrenilebilir?
Söz konusu güncel liste, www.efatura.gov.tr internet adresinden kayıtlı kullanıcılar listesinden takip edilebilir.
e-Fatura ile kağıt fatura arasındaki fark nedir?
e-Fatura yeni bir belge türü olmayıp, kağıt fatura ile aynı hukuki niteliklere sahiptir. VUK hükümlerine göre fatura, kâğıt ortamında en az iki nüsha olarak düzenlenerek ilk nüshası (aslı) müşteriye verilen, ikinci nüshası ise yine kâğıt ortamında aynı Kanunun muhafaza ve ibraz hükümlerine göre mükelleflerce saklanılan bir belgedir. Bu tebliğ kapsamında elektronik ortamda oluşturulan faturanın, alıcısına elektronik ortamda iletilen şekli belgenin aslı, düzenleyen tarafından muhafaza edilen elektronik hali ise ikinci nüsha hükmündedir. Bu Tebliğ kapsamında GİB’dan e-Arşiv izni alan mükellefler, elektronik ortamda oluşturdukları faturayı elektronik ortamda muhafaza ederler.
e-Faturayı gönderirken ekine dosya ilave edilebilir mi?
Evet, dosya eklenebilir. Fakat eklenmemesi tavsiye edilir. Çünkü her ek, fatura boyutunu ve trafik yükünü etkileyecektir. Alıcılar portal üzerinden ekleri görüntüleyemez. Bilgisayarınıza indirdikten sonra görüntülemeyi deneyebilirsiniz.
Fatura kestiğim şirket vergi mükellefi ancak e-Fatura kullanıcısı değil, ne yapmam gerekiyor?
e-Fatura kullanıcısı olmayan vergi mükelleflerine kâğıt fatura gönderilmesi gerekmektedir.
Hem basılı, hem e-Fatura düzenlemek mümkün mü?
e-Fatura sistemine kayıtlı olan mükellefler, birbirlerine elektronik fatura düzenlemek zorundadırlar. Alıcı e-Fatura sistemine kayıtlı değilse fatura kâğıt olarak düzenlenmelidir. Aynı mal veya hizmet satışı için hem kâğıt faturanın hem de elektronik faturanın bir arada düzenlenmesi mümkün değildir.
e-Fatura üzerinde stopaj, KDV, KDV tevkifatı alanları ayrı ayrı gösterilebiliyor mu?
“Vergi Ekle” butonu sayesinde, birçok vergi türü kolaylıkla e-Fatura hesaplamasına eklenebilir. Eklenen tüm vergiler, oranları ve tutarlarıyla birlikte fatura üzerinde gösterilmektedir.
İptal-iade e-Faturası nasıl kesilmelidir?
Şu an itibarıyla fatura iptali uygulaması yoktur. Faturalar yasal süreleri içerisinde alıcı tarafından reddedilebilir ya da iade faturası kesilmesi gerekir. Satış faturalarında olduğu gibi kesilir ancak hangi faturaya istinaden iade faturası kesildiği belirtilmelidir.
UBL-TR 1.2 geçişi ne gibi yenilikler getirdi?
19.10.2015 tarihinden itibaren UBL-TR1.2 geçişi ile SATIŞ ve İADE e-fatura türlerine, özel kodlar aracılığıyla “TEVKİFAT,İSTİSNA, ARAÇTESÇİL, ÖZELMATRAH” e-fatura türleri de eklendi. Her satırda iskonto yapabilme kolaylığı sağladı. İstisna kodları eklendi. İstisnalar artık açıklama bölümünde değil, kod ile fatura türü olarak gönderilebilecek. “TaxTypeCode” listesi ile tevkifat kodları güncelendi. Para birimleri ISO 4217 listesindeki tüm değerleri içerecek şekilde yenilendi.Türk Lirası “TRY” kısaltmasıyla kullanılmaya başlandı. Ölçü birimlerinde Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın belirlediği ölçü birim kodları eklendi.
