Tarihteki En Sansasyonel 15 Fraud Olayı

Roma İmparatorluğu'nda oluşan bir huzursuzluk sırasında, sözde imparatora bağlı Praetorian Ordusu, bizzat harekete geçerek imparatoru öldürmüş ve Roma İmparatorluğu'nu satışa çıkarmıştır. Julianus, her ordu üyesine 250 altın para (şu anki değeri 1 milyar $ olan) vererek imparatorluğu satın almıştır. Ancak, kendilerine ait olmayan imparatorluğu satan ve en basit şekli ile finansal fraud tanımına giren bu olay sonrası Julianus tahtan indirilmiş ve hiçbir zaman Roma İmparatoru olarak anılmamıştır. Olayın daha ilginç yanıysa, Julianus'u deviren askerlerin başındaki kişi, aynı zamanda imparatorluğu Julianus'a satan kişiydi

Fransa, 18. yy'ın başında finansal olarak zor günler geçirmektedir. Ülkenin, Kuzey Amerika'daki kolonisi olan Louisana Kolonisi, Fransa topraklarından daha büyük bir alana sahiptir ve burada geniş altın ve gümüş madenleri olduğuna inanılmaktadır. Bunu değerlendiren İskoç John Law, bir şirket kurarak bu madenleri çıkaracağına dair tüm Fransız halkını ve Fransız hükümetini ikna eder ve şrketine çok büyük yatırımlar almaya başlar. Öyle ki, bu dönemde bu zenginliğin Fransa'ya getirileceğine öyle inanılır ki, Fransa'daki darboğazın aşılacağına dair inanç da artar ve Fransız para birimi inanılmaz değer kazanmaya başlar. Ancak bir süre anlaşılır ki, Louisiana'da yalnızca devasa bataklıklar bulunmaktadır. Bunun ardından linçten son anda kurtulan Law, 9 yıl sonra yoksulluk içinde ölür. Olayın daha ilginç yanısa, Louisisana, bugün dahi, New Orleans dışında büyük oranda bataklıklardan oluşmaktadır.

Hristiyanlar arasında şöyle bir söz vardır:" Bu dünya üzerinde çok az yaratık, azgın bir rahipten daha suçludur sadece." 16. yy'da Cardinal Prens de Rohan, dönemin kraliçesi Marie Antoinette ile ilişkisi olduğu saplantısına o kadar kapılmıştı ki, çevresini de buna ikna etmesi zor olmadı. Rahip, Kraliçe'nin hesabını kullanarak, 6 milyon livre değerinde bir kolye satın alarak kraliçeye hediye ettiğini düşünürken, aslında kendisinin, kraliçe gibi giyinen eski bir hayat kadını tarafından aldatıldığının farkında bile değildi. Olay açığa çıktığında hayat kadını, Jeanne de la Motte, kızgın bir demir ile vucuduna damga vurularak caddelerde çıplak dolaştırılmıştır. Olayın daha ilginç yanıysa, ortaya çıkan bu skandalın Fransız Devrimini tetiklemiş olmasıdır.

20.yy'ın başında, Finansör Whitaker Wright, şirketlerinin yönetim kurullarında yer alan kişilerin ünvanlarına "Lord, Lady, Kral" gibi ünvanlar ekleyerek yatırımcılar arasında dikkat çekti ve bu şirketlere yatırım yapmak, varklıklı kesim arasında bir prestij meselesi durumuna geldi. Ancak yatırılan bu paralar, gerçekte yalnızca Wright'ın şirketlerini fonluyor ve bilançolarındaki açıkları kapatıyordu. Olay açığa çıktığında şirketlerin hisseleri dibe çakıldı ve fraud ile suçlanan Wright, ilaç içerek intihar etti.

20. yy başlarında İtalyan iş adamı Charles Ponzi, posta pullarını iskontolu alıp yurtdışına tam fiyattan sattığını söyleyerek yatırımcılara 45 gün içinde %50 kazanç ya da 90 gün içinde %100 kazanç vaadetmiş ve bu şekilde büyük tutarlarda para toplamıştır ve ortadan kaybolmuştur. Günümüzde de POnzi Şeması kavramını literature sokan Charles Ponzi, skandal açığa çıktıktan sonra Amerika'ya kaçmış ve o sıralarda hisseleri düşüşte olan Benito Mussiolini'nin mali danışmanı olmuştur.

Piyasada Eyfel Kulesi satılıyorsa, kim gidip de Brooklyn Köprüsü'nü alır ki? Victor Lustig isimli girişimci, Eyfel Kulesi'nin tadilata ihtiyacı olduğunu öğrendiği anda, sahte kamu belgeleri düzenleyerek kendisini Eyfel Kulesi'nden çıkacak metal parçaları satrmaya yetkili olarak göstermiştir. Bu şekilde milyon dolarlık metal hurda işini almak isteyen iki bayiden 200.000 $ rüşvet alarak ortadan kaybolmuştur. Daha sonra Amerika'da ortaya çıkan Lustig, burada uzun yıllar iyi bir hayat sürmüştür. Olayın trajikomik yanıysa, Lustig olay sonrasında, "Bir Dolandırıcının 10 Emri" isminde bir kitap yayımlamıştır.

Sahip olduğu bankalar, film şirketleri, ulaşım ve iletişim firmaları ile 20. yy'da Ivar Kreuger'dan çok daha az önemli işadamı vardır sanırım. İsveç kökenli bir mühendis olan Kreuger, sahip olduğu şirketler ve geliştirdiği finansal araçlar ile tüm dünyanın yatırımlarını düzenleme işine de girdi. Bu alanda tüm dünya bankaları, Kreuger'ın şirketlerine yatırım yapabilmek için adeta yalvarıyorlardı ancak şirketlerin çoğu kağıt üzerindeydi yalnızca ve kârlar da, şirketlerin birbirine aktardığı paralarla oluşuyordu. 1929 Büyük Buhran ile paralarını çekmek isteyen yatırımcılar, bu büyük şok ile karşı karşıya kaldı. Sonradan ortaya çıkan gerçek ise, Kreuger'ın tüm servetini lüks bir yaşama harcamış olduğuydu. 1932'ye kadar bu krizi bir şekilde yönetebilen Kreuger en sonunda dayanamayarak intihar etti. Buna karşın kendisinin intihar etmediği, ölene kadar Sumatra adasında yaşadığı ile ilgili bir efsane oluştu.

Albay Jacob Backer, 1839 yılındaki vefatının ardından çoğunluğu Philadelphia kentinde olan toplam değeri 3 milyar $ olan arsa bıraktı. William Cameron Borrow Smith liderliğinde, tüm mirasçılar biraraya getirildi ve bir ücret karşılığında miras almaları için hukuk mücadelesi başlatıldı. Ancak ortada küçük bir probelm vardı; Jacob Backer kurgusal olarak yaratılmış bir karakterdi ve gerçek değildi ve bu isimde bir kişi hiçbir zaman yaşamamıştı. Olayın 1936 yılında kapatılmasına kadar Smith, miras talep edenlerden 25 milyon $ danışmanlık ücreti toplayarak ortadan kayboldu.

Barry Minkow, sahibi olduğu endüstriyer halı temizleme firmasını Wall Street'te halka açtığında bir anda gözde olmuştu. Öyle ki, şirketin değeri bir anda 200 milyon $'a yükseldi. Ancak gerçek ortaya çıktığında bu şirketin aslında yalnızca bir tabela şirketi olduğu , herhangi bir yatırımı, müşterisi ya da faaliyeti olmadığı anlaşıldı. Şirket, kredi kartı hırsızlığı ile fonlanmıştı onca zaman. Şirket ismindeki ZZZZ ise bu açıdan oldukça manidar durumda. Skandal üzerine Minkow, 25 yıl hapis cezası aldı. Olayın ilginç yönü ise, şirketin "parlak" döneminde Minkow,  Oprah Winfrey'İn televizyon şovuna dahi katılmıştı.

Ivan Boesky, sermaye piyasalarında yapılan satınalma ve şirket birleşmelerinden birkaç gün önce bahis açarak 200 milyon $'dan fazla kazanç elde etti. Olay ortaya çıktığnda SEC ile işbirliği yapan Boesky, yalnızca 3,5 yıl hapis cezası, sermaye piyasası işlemlerinden men ve 100 milyon $ para cezasına çarptırıldı. Daha sonra çevirlen Wall Street filminde Micheal Douglas tarafından canlandırılan Gordon Gekko'nun ta kendisidir.

Charles Keating'i, tarihin gördüğü en pişkin dolandırıcılarından yapan olay, kurduğu yatırım şirketine para toplamaya başlaması ile oldu. Yatırımcılardan faizli olarak geri vermek üzere para toplayan, faizli kredi kullandıran ancak banka kanunlarına tabi olmayan şirketi ile büyük miktarda para toplamış ve kötü yatırımlar ile bu şirketi batırmıştır. Olay açığa çıktıktan sonra finansal piyasalar ile regulasyonlar sıkılaştırılmıştır. Ayrıca, tüm bu süre boyunca Keating'e yardım ettiği öne sürülen 5 senator suçlanmışıtır. Bu senatörlerden biri de Amerika Birleşik Devletleri'nin eski başkan adaylarından John McCain'dir.

22 bin çalışanı olan yıllık 101 milyar $ ciro yapan Enron şirketinin CEO'su Ken Lay, tüm bu süreçte yaratıcı muhasebe işlemlerinden kimi zaman denetçileri kandırmaya kimi zaman da şirket denetçileri ile birlikte iş birliği yaparak gelirleri arttırmaktan suçlanmıştır. Bu süreç sonunda Ken Lay hapis cezası almış, ünlü Sarbanes-Oxley yasası çıkarılmış ve Arthur Andersen denetim şirketi batmıştır. Olayın ilginç yönü ise, Enron'un, Fortune Magazine dergisi tarafından 6 yıl üst üste "En Yaratıcı ve Yeniilikçi Şirket" seçilmiş olmasıdır.

Finansal Krizlerin en büyük faydalarından biri, ortalarda bir fraud varsa, bunun dumanının tütmesine neden olmasıdır. Amerika tarihinde 18 milyar $ lık vurgunla yer alan Madoff'un en büyük sırrı, bu düzeni yakalanmadan bunca süredir devam ettirebilmesi oldu. SEC tarafından, yaptığı işlemler defalarca incelenen fakat bir hata bulunamayan Madoff'un tek hatası, bir gün oğluna bu düzenden bahsetmesi olmuştur. Oğlu tarafından ihbar edildikten sonra açığa çıkan bu "Yeni Nesil Ponzi Şeması" sonrası Madoff, birlikte iş yaptığı bir çok bankanın ve üst düzey bankacının bu düzenden haberdar olduğunu söylemiştir.

2008 yılında yaşanan küresel finans krizinin ardından Lehman Brothers gibi bir devin iflas etmesi ile başlayan sürecin ucu AIG'ye kadar uzanmıştır. Amerika Başkanı'nın "Too Big To Fail" diyerek serbest piyasa ekonomisini hiçe saydığı ve Amerikan Hükümeti'nin 180 milyar $ yardımı ile sonuçlanıp %80 hissesine sahip olduğu AIG sigorta, devletten aldığı bu yardım ile yöneticilerine 165 milyon $ prim ödemiştir. Bu durum, Amerika için bazı dersler de içermektedir. Geliştirdikleri finansal ürünler ile piyasayı önce canlandırıp daha sonra birçok şirketin batmasına sebep olan böylesine büyük şirketlerinin denetimi ve daha da önemlisi yapılan yardım sonrasında paraların nereye harcandığının denetimindeki boşlukları göstermiştir.

Bugüne kadar olan tüm finansal skandalların ötesine bir skandal var ki, hala da devam ediyor. Burada yaşanan kayıplar, önceki skandallardan yaşanan kayıpların tümünün toplamının çok ötesinde.. Wall Street''te işlem yapan büyük finans şirketleri, önce batık mortgage kredileri için finansal enstrumanlar hazırlayıp bunları piyasaya sürüyorlar ve piyasada bir balonun oluşmasına neden oluyorlar. Bu balon patladığında önce küresel finansal krize, ardından finansal durgunluğa ve işsizliğe sebep oluyor.