15 Haziran 2012 tarihli ve 28324 sayılı Resmi Gazete ile uygulamaya konulan 6322 Sayılı Kanun ile yeniden gündeme gelen Finansman Gider Kısıtlaması Uygulaması'nın 01.01.2013 tarihinden itibaren yeniden uygulanması öngörülmüştür. Yeniden uygulanması demek hatalı olmaz zira aynı uygulama daha önce ufak farklılıklarla 1996-2004 dönemleri arasında da uygulanmıştır.
Finansman Gideri Kısıtlaması
Finansman Gider Kısıtlaması, kullanılan yabancı kaynakları özkaynakları aşan işletmelerde, sadece aşan kısma uygulanmak üzere, yatırımın maliyetine eklenenler hariç olarak, işletmelerde kullanılan yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, kur farkı, vade farkı, kar payı ve benzeri isimler altında maliyetlendirilen unsurların toplamının %10'unu aşmamak üzere Bakanlar Kurulu'nca kararlaştırılan oranlarda Kanunen Kabul Edilmeyen Gider" olarak dikkate alınmasına anlamına gelmektedir.
Uygulama, 6322 Sayılı Kanun'un 6. maddesiyle GVK'nun 41/9. maddesinde yapılan düzenleme ve 37. maddesi ile de KVK'nın 11. maddesine eklenen (i) bendi gereğince gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine uygulanacaktır. Fakat;
- Kredi kuruluşları, finansal kuruluşlar, finansal kiralama, faktöring ve finansman kuruluşları bu uygulama kapsamında değerlendirilmeyecektir.
Uygulamanın asıl amacı, işletmelerin özkaynaklarını kullanarak faaliyetlerini sürdürmeleridir. Buna göre bazı işletmelerce zekice uygulanan bazı hususların suistimalini önlemeyi amaçlamaktadır. Örneğin, çalışanların maaşlarını bankalardan kredi kullanarak ödeyen işletmeler bu kredilere ilişkin faiz ve hatta kredi yabancı para ise kur farklarını da gider olarak yazabiliyordu. Bu uygulama ile buna en azından bir sınır getirilmiş oluyor.
Uygulama gerek mikro gerek makro ölçekteki firmaları özkaynakları ile hareket etmeye teşvik edici nitelikte fakat ülkemizdeki özellikle küçük işletmelerin sermaye durumlarının çok iç açıcı olmadığı dikkate alındığında kısa vadede birçok işletmeyi olumsuz etkilyecek gibi görünüyor.
Finansman Gider Kısıtı Uygulaması ne zaman başlayacak?
Kanun, uygulamanın 01.01.2013 'ten itibaren uygulanacağını söylüyor fakat burada henüz sektörler itibarı ile kullanılacak oranlar Bakanlar Kurulu tarafından belirlenmediği için 2013 dönemindeki ilk 2 geçici vergi döneminde uygulanmadı. Önümüzdeki döneme kadar bu oranlar belirlendiği takdirde işletmelerde finansman gideri kısıtı uygulamasına başlanacaktır.
Finansman Gider Kısıtlaması Örnek Uygulama
Kanun'un öngördüğü şekilde bir uygulamayı şöyle simüle edebiliriz;
İşletmenin Özkaynakları : 80.000 TL
İşletme Kredisi Toplamı : 200.000 TL (Yıllık %10 faizli)
Yatırım Kredisi Toplamı : 100.000 (Yıllık %5 faizli)
İşletme Kredisi Yıllık Faiz Oranı : 200.000 * 0,10 = 20.000 TL
Yatırım Kredisi Yıllık Faiz Oranı : 100.000 * 0,05 = 5.000 TL
Kredilerin Özkaynağı Aşan Tutarı : (200.000 + 100.000) - 80.000 = 220.000 TL
Aşan Kısma Ait Finansman Gideri : 20.000 * (220.000 / 300.000) = 14.666,66 TL
(Burada yatırımla ilişkilendirilen kredinin faizi dikkate alınmayacaktır.)
Oranın %10 olarak kabul edildiğini varsayarsak Finansman Gideri Kısıtlamasına konu olarak dikkate alınacak KKEG rakamı;
14.666,66 * 0,10 = 1.466,66 TL olacaktır.
Konu ile ilgili okuduğum yazılarda karşılaştığım, akıllara takılan bazı sorular ve benim bu sorulara değerlendirmem şu şekildedir;
- Finansman Gider Kısıtı hesabında hangi dönemin özsermayesi dikkate alınacaktır? Dönem içinde sermaye değişim hareketleri bu uygulamayı etkiler mi?
Bu konuda kafaları çok karıştırmaya gerek yok diye düşünüyorum. Dönem içindeki sermaye hareketleri ya da hangi dönemin sermayesi alınacağı gibi ekstrem sorular konuyu anlamayı güçleştirmektedir. Düzenleme bir vergi düzenlemesi olduğu için, en basit haliyle geçici vergi ve kurumlar vergisi dönemlerinde dikkate alınan mizan ve mali tablolarda durum neyse onun üzerinden hareket edilmelidir.
- Finansman Gider Kısıtlaması hesaplamasında Faktoring şirketlerine ödenen finansman gideri de dikkate alınmalı mıdır?
Kanun faktoring şirketlerini kapsam dışı tutmuştur. Faktoring, leasing ya da kredi kuruluşlarına karşı katlanılan - yatırım için kullanılanlar hariç - tüm finansman giderleri kapsam içindedir.
- Finansman Gider Kısıtlaması uygulamasında geçmişten gelen krediler ve bunlara ilişkin dönem içinde ödenen faizler dikkate alınmalı mıdır yoksa sadece ilgili dönemde kullanılan kredi ve bunlara ilişkin katlanılan giderler mi dikkate alınacaktır?
Böyle bir ayrımın konuyu amacından saptıracağını düşünüyorum. Bütün krediler ve ilgili dönemde katlanılan tüm finansman maliyetleri (yatırım için katlanılanlar hariç olmak üzere) dikkate alınmalıdır.
- Finansman Gider Kısıtlaması hesaplanırken şirketin geçmişten gelen bir kredisi varsa ve bu kredi devam eden yılın hemen başında, örneğin 2 Ocak'ta, kapandıysa 4. gv düzenlemesinde ve dolayısıyla Kurumlar Vergisi düzenlemesinde bu kredi dikkate alınacak mıdır?
Geçici vergi için hazırladığımız mizanda ne görüyorsak onu dikkate almamız gerektiğini düşündüğüm için bu kredinin de tabi ki dikkate alınması gerektiğini düşünüyorum.
Aşağıdaki resime tıklayarak finansman gider kısıtlaması excel uygulamasını indirebilirsiniz.
