TMS 20 Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi ve Devlet Yardımlarının Açıklanması başlıklı bir önceki yazımda "TMS 20 Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi ve Devlet Yardımlarının Açıklanması" standardı özetlemeye çalıştım. Bu yazımda da TMS 20 ile ilgili uygulama örneklerini paylaşacağım.
TMS 20 Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi ve Devlet Yardımlarının Açıklanması Örnek Uygulama
Örnekler “Gelir Yaklaşımı”nın uygulamaları şeklinde olacaktır. Sermaye yaklaşımına ilişkin örnekleri ise daha sonra ayrı bir yazıda ele alacağım.
Varlıklara ilişkin teşvikler
Gerçeğe uygun değeri ile izlenen parasal olmayan devlet teşvikleri de dahil olmak üzere, varlıklara ilişkin teşvikler finansal durum tablosunda (bilançoda) ertelenmiş gelir olarak veya varlığın defter değerinden indirilerek gösterilir. (TMS 20.24)
Büyükbaş hayvan çiftliği işletmecisi olan ACCAFIN A.Ş., burada çiğ süt üretimi yapmaktadır. Şirket, çiğ süt üretim tesisinin dezenfeksiyonun otomatik olarak sağlamak amacıyla 1 Aralık 20x1 tarihinde 1 milyon TL tutarında cihaz satın almış ve bu cihaz için devletten 360 bin TL tutarında teşvik kullanmıştır. Satın alınan dezenfeksiyon cihazının faydalı ömrü 10 yıl ve hurda bedeli 50 bin TL’dir.
Şirket, bir kısmını devlet teşviki kullanarak satın aldığı bu cihazın muhasebeleştirmesini nasıl yapmalıdır ve 31.12.20x1 tarihindeki amortisman tutarı nasıl muhasebeleştirilmelidir?
Devlet teşviki, sabit kıymet alımında kullanıldığı için, şirket, "TMS 20 Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi ve Devlet Yardımlarının Açıklanması" ’nda açıkladığım şekilde teşvik tutarını aşağıdaki iki opsiyondan birini seçerek muhasebeleştirilmelidir;
1. Ertelenmiş gelir kaydedilerek: Bu opsiyonda şirket, yararlandığı teşvik tutarını finansal durum tablosunda “ertelenmiş gelir” olarak kaydedecek ve "TMS 16 Maddi Duran Varlıklar" kapsamında sabit kıymetin faydalı ömrü boyunca her dönem amorti edecektir. Buna göre yapılması gereken muhasebeleştirme;
DR BS/ Bankalar 360.000
CR BS/ Ertelenmiş Gelirler 360.000
Satın alınan cihazın faydalı ömrü 120 ay olduğu için teşvik tutarına isabet eden aylık amortisman tutarı;
= 360.000 / 120
= 3.000 TL olacaktır.
31.12.20x1 tarihinde yapılması gereken amortisman muhasebe kaydı şu şekilde olmalıdır;
DR BS/ Ertelenmiş Gelirler 3.000
CR P&L/ Devlet Teşviklerinden Gelirler 3.000
2. Varlığın defter değerinden indirilerek: Bu opsiyonda şirket, dezenfeksiyon cihazı için aldığı devlet teşvikini, cihazın maliyetinden indirdikten sonra "TMS 16 Maddi Duran Varlıklar" kapsamında, aktiflerine almalıdır. Buna göre cihazın defter değeri 640 bin TL olacaktır ve bu değerle ilk muhasebeleştirilmesi aşağıdaki gibi yapılmalıdır;
DR BS/ Bankalar 360.000
DR BS/ Sabit Kıymetler 640.000
CR BS/ Bankalar 1.000.000
Cihaz aktiflere alındıktan sonra faydalı ömrü boyunca yine TMS 16 kapsamında hurda değeri düşüldükten sonraki değeri üzerinden amorti edilecektir. 31 Aralık 20x2 tarihinde yapılması gereken muhasebeleştirme şu şekilde olmalıdır;
Cihazın aylık amortisman tutarı
= 590.000 TL / 120 ay
= 4.916,66 TL/ay
DR P&L/ Amortisman Gideri 4.916,66
CR BS/ Birikmiş Amortismanlar 4.916,66
Gelire ilişkin teşvikler
Gelire ilişkin teşvikler kâr veya zararın bir parçası olarak ayrı bir şekilde veya “Diğer Gelirler” genel başlığı altında, alternatif olarak da ilgili giderlerden düşülerek gösterilir. (TMS 20.29)
ACCAFIN A.Ş., dezenfeksiyon cihazının alımı öncesinde çalışma ortamında yapılması gereken düzenlemeler için 20x0 yılında 5 bin TL harcama yapmış ve bununla ilgili 15 Kasım 20x1 tarihinde 5 bin TL devlet teşviki almıştır.
Alınan bu devlet teşviki, önceki dönemlerde yapılan harcamalara ilişkin olduğu için alındığı anda Kâr/Zararda muhasebeleştirilmelidir:
DR BS/ Bankalar 5.000
CR P&L/ Devlet Teşvik Gelirleri 5.000
Şirket ayrıca, satın aldığı dezenfeksiyon cihazının ilk 60 aylık bakımı için de toplam 48 bin TL devlet teşvikinden faydalanmıştır. Şirket, bu süreçte toplam 60 bin TL’lik bakım maliyetine katlanmayı öngörmektedir.
Şirket, bakımını devlet teşviki kullanarak karşılayacağı bu cihazın bakım giderlerini nasıl muhasebeleştirmelidir?
Cihazın bakımı için alınan devlet teşviki, satın alım tarihinden itibaren ilk 60 aylık dönem içinde oluşacak bakım giderlerine, diğer bir deyişle cari (cihazın satın aldığı ay) ve gelecekte luşacak giderlere ilişkindir.
Cihazın bakım giderleri için alınan devlet teşvikinin alındığı anda yapılması gereken muhasebeleştirilme;
DR BS/ Bankalar 48.000
CR BS/ Ertelenmiş Gelirler 48.000
31.12.20x1 tarihindeki finansal raporlar için yapılması gereken muhasebeleştirme için önce alınan teşvik tutarının ilgili döneme isabet eden tutarının hesaplanması gerekmektedir;
= 1.000/60.000*48.000
= 800 TL Aralık 20x2 dönemi için dikkate alınması gereken teşvik tutarıdır.
Buna göre yapılması gereken muhasebeleştirme şu şekilde olmalıdır;
DR BS/ Ertelenmiş Gelirler 800
CR P&L/ Devlet Teşvik Gelirleri 800
Bu yazıyı sosyal medyada paylaşmak için ekranın solundaki sosyal medya araçlarını kullanabilrsiniz.
