Yeni TTK'ya Göre Anonim Şirket ve Limited Şirket Arasındaki Farklar

Anonim şirketlerde, şirket esas sözleşmesi yazılı olarak yapılır, ortaklarca imzalanır. Bazı istisnalar hariç kuruluş aşamasında Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın iznine tabi değildir (TTK Madde 339).

Limited şirketlerde, şirket esas sözleşmesi yazılı olarak yapılır, ortaklarca imzalanır. Kuruluş aşamasında Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın iznine tabi değildir (TTK Madde 575).

Anonim şirketlerde, en az 1 ortak ile (gerçek veya tüzel kişi) kurulur. Ortak sayısında sınır yoktur (TTK Madde 338/1). Pay sahibi (kıymetli evrak niteliği taşıyan) pay senedi sahibidir (TTK Madde 484-486).

Limited şirketlerde, en az 1 ortakla (gerçek veya tüzel kişi) kurulur. Ortak sayısı 50’yi geçemez (TTK Madde 573-574). Ortak (kıymetli evrak niteliği olmayan) pay senedi sahibidir(TTK Madde 583).

Anonim şirketler, kanunen yasak olmayan her türlü iktisadi amaç için kurulabilirler (TTK Madde 331).

Limited şirketler, Kanunen yasak olmayan her türlü iktisadi amaç için kurulabilirler (TTK Madde 331).

Anonim şirketlerin esas sermayesi 50.000 TL’den az olamaz. Sermayenin artırılmasında yönetim kuruluna tanınmış yetki tavanını gösteren kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş bulunan halka açık olmayan anonim şirketlerde başlangıç sermayesi 100.000 TL’den aşağı olamaz (TTK Madde 332/1). Bir pay en az bir kuruş olmak zorundadır (TTK Madde 476/1).

Limited şirketlerin esas sermayesi 10.000 TL’den az olamaz (TTK Madde 580). Bir pay 25 TL’den az olamaz. Ancak şirketin durumunun iyileştirmesi amacıyla 25 TL’nin altında pay çıkartılabilir (TTK Madde 583).

Anonim şirketlerde pay sahipleri, sadece taahhüt etmiş oldukları sermaye payları ile ve şirkete karşı sorumludur (TTK Madde 329/2).

Limited şirketlerde ortak, koymayı taahhüt ettiği esas sermaye payı kadar sorumludur. Ortaklar şirket borçlarından sorumlu değildir (TTK Madde 573/2).

Muayyen ve paylara bölünmüş paylarına ilişkin isme veya hamiline yazılı pay senedi çıkarabilir TTK Madde 486).

Pay senedi çıkaramaz.

Anonim şirketlerde ortak, sahip olduğu payı devretmek istediğinde ana sözleşmede aksine bir hüküm yoksa pay devri sözleşmesi ile devredebilir. Paylar karşılığında pay senedi basılmış veya geçici ilmuhaber çıkartılmış ise bunlar ciro edilerek devredilebilir. Noter huzurunda devir şart değildir. Devirler ticaret siciline tescil edilmez. Pay devri sınırlandırılabilir, ancak yasaklanamaz.

Limited şirketlerde payların devri şirket genel kurulunun izni ve ancak noterde pay devir sözleşmesi yapılarak olabilir. Pay devri ticaret siciline tescil ile hüküm ifade eder. Esas sözleşmeye konulacak hükümle pay devri yasaklanabilir.

Anonim şirket pay senetleri menkul kıymettir. Serbest dolaşıma tabidir. Anonim şirketler halka açılabilir (TTK Madde 346).

Anonim şirketler, ödünç para bulmak için borç senetleri (tahvil) çıkarabilir (TTK Madde 504).

Limited şirketler, tahvil çıkaramadığı gibi menkul değerlerle ilgili aracılık faaliyetinde bulunamaz.

Anonim şirketlerde yönetim Kurulu, ortaklar arasından veya ortak olmayanlardan Genel Kurulca seçilen en az bir üyeden oluşur. Yönetim kurulu üyesi gerçek kişi olabileceği gibi tüzel kişi de olabilir (TTK Madde 359).

Yönetim Kurulu üye tam sayısının çoğunluğu ile toplanıp, kararlarını da toplantı da hazır bulunan üyelerin çoğunluğu ile alırlar. Eski TTK’ya göre, yönetim kurulunun bir karar verebilmesi için, üyelerin en az yarısından bir fazlasının toplantıda hazır olması ve kararların da toplantıya katılan üyelerin çoğunluğuyla alınması gerekiyordu. Yeni TTK’ya göre, esas sözleşmede aksine ağırlaştırıcı bir hüküm bulunmadığı takdirde, yönetim kurulu üye tam sayısının çoğunluğu ile toplanıp, kararlarını da toplantıda hazır bulunan üyelerin çoğunluğu ile alabilecektir.

Örnek: Eski TTK’ya göre, 5 kişiden oluşan yönetim kurulu en az 4 kişiyle (5÷2=2,5 +1=3,5 » 4) toplanabilecek ve en az 3 kişinin aynı yöndeki oyuyla karar alabiliyordu. Yeni TTK’ya göre, en az 3 kişiyle (5÷2=2,5 » 3) toplanabilecek ve en az [(3/2)=1,5 » 2] 2 kişinin aynı yöndeki oyuyla karar alabilecektir. Oylarda eşitlik olması durumunda konu gelecek toplantıya bırakılacak, ikinci toplantıda da eşitlik olursa söz konusu öneri reddedilmiş sayılacaktır.

Limited şirketlerde müdürler, genel kurul tarafından ortaklar arasından veya dışarıdan seçilirler (TTK Madde 623/1). Birden fazla müdür olması halinde müdürler kurulu oluşur ve bu kurul çoğunlukla karar alır (TTK md. 624/1). Müdür sayısı birden fazlaysa içlerinden biri genel kurul tarafından Müdürler Kurulu başkanı olarak atanır. Ana sözleşmede aksine hüküm yoksa, müdürler kurulu toplantılarında oyların eşit olması halinde başkanın oyu üstün olur (TTK Madde 624/3).

Şirket sözleşmesinde düzenlenmiş olması şartıyla müdürler kurulu toplantıları, tüm müdürlerin veya bazı müdürlerin elektronik ortamdan katılımıyla yapılabilir.

Örnek verecek olursak; şirket müdürler kurulu üç (3) kişiden oluşmakta olup, bunlar Bay (A), Bay (B) ve Bayan (C)’dir. Şirketin merkezi Ankara’da bulunmaktadır. Müdürler kuruluna Bay (A) fiziken, Bay (B) ve Bayan (C) ise elektronik ortamda toplantıya mekanına gelmeden bulundukları yerden toplantıya katılıp karar alabilirler. Müdür sayısı birden fazlaysa her müdür şirketin tüm iş ve işlemleriyle ilgili olarak müdürler kurulu toplantısında;

• Bilgi isteyebilir,

• Soru sorabilir,

• İnceleme yapabilir,

• Defter, belge, sözleşme vs evrakın toplantıya getirilmesini, incelenmesini ve çalışanlardan bilgi alınmasını isteyebilir.

Anonim şirketlerde, Şirket işlerini idare ve temsile Yönetim Kurulu yetkilidir (TTK Madde 365). Kanuni temsilci “Yönetim Kurulu”dur.

TTK açısından kanun ve ana sözleşmenin yüklediği görev ve sorumlulukları yerine getirmeyen Yönetim Kurulu üyeleri, bu nedenle oluşan ve oluşacak zararlar dolayısıyla anonim şirkete, şirket ortaklarına ve şirket alacaklılarına karşı müteselsilin sorumludur.

Limited şirketlerde, şirket işleri genel kurulca seçilen müdür veya müdürler tarafından yürütülür.

Seçilmiş müdürler bu sıfatlarıyla şirket işlerini idare ve temsile yetkilidir (TTK Madde 623). Kanuni temsilci “Şirket Müdürü” veya birden fazla müdür varsa “Müdürler Kurulu”dur (TTK Madde 623).

Şirketin yönetimi ve temsili ile yetkilendirilen kişinin, şirkete ilişkin görevlerini yerine getirmesi sırasında işlediği haksız fiilden şirket sorumludur (TTK Madde 632).

Anonim şirketlerin, her yıl Genel Kurul yapılma zorunluluğu vardır (TTK Madde 409).

Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca çıkarılan “Anonim Şirketlerin Genel Kurul Toplantılarının Usul ve Esasları İle Bu Toplantılarda Bulunacak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Temsilcileri Hakkında Yönetmelikte, bakanlık temsilcisinin sermaye artırımı, birleşme, bölünme ve tür değişiklikleri ile genel kurul toplantılarının elektronik ortamda yapılması ve benzeri durumlarda genel kurula katılması zorunlu tutulmuştur. (Yönetmelik, Md. 32)

Her yıl Genel Kurul yapılma zorunluluğu vardır (TTK Madde 616-617).

Limited şirketlerde, genel kurul toplantılarına Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Temsilcisi katılmaz.

Anonim şirketlerin denetiminde, Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen A.Ş.ler bağımsız denetime tabi olacak. Bu belirlemelerin dışında kalan şirketler bağımsız denetime tabi olmayacak (TTK Madde 397/4).

Limited şirketlerin denetiminde, Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen A.Ş.ler bağımsız denetime tabi olacak. Bu belirlemelerin dışında kalan şirketler bağımsız denetime tabi olmayacak (TTK Madde 397/4 ve 635.

Anonim şirketlerin şirket ana sözleşmesini, esas sermayenin yarısını (1/2) temsil eden pay sahipleri değiştirebilir. (Kanunda veya esas sözleşmede aksine hüküm bulunmadığı takdirde, esas sözleşmeyi değiştiren kararlar, şirket sermayesinin en az yarısının temsil edildiği genel kurulda, toplantıda mevcut bulunan oyların çoğunluğu ile alınır.

İlk toplantıda öngörülen toplantı nisabı elde edilemediği takdirde, en geç bir ay içinde ikinci bir toplantı yapılabilir. İkinci toplantı için toplantı nisabı, şirket sermayesinin en az üçte birinin toplantıda temsil edilmesidir. Bu fıkrada öngörülen nisapları düşüren veya nispî çoğunluğu öngören esas sözleşme hükümleri geçersizdir) (TTK Madde 421/1).

Limited şirketlerde şirket sözleşmesi esas sermayenin (2/3) üçte ikisini temsil eden ortakların kararıyla değişebilir (TTK Madde 589).

Anonim şirketlerin pay sahipleri (ortaklar) sermaye taahhüdünden doğan vadesi gelmiş borçlarını ödemedikçe ve şirketin serbest yedek akçeleriyle birlikte kârı geçmiş yıl zararlarını karşılayacak düzeyde olmadıkça şirkete borçlanamazlar (Md. 358/1).

Yönetim Kurulu üyelerinin;

1. Alt ve üst soyları,
2. Eşi,
3. Üçüncü dereceye kadar olan kan ve kayın hısımları şirkete nakit borçlanamaz.

Bu kişiler için şirket;

1. Kefalet, garanti ve teminat veremez.
2. Sorumluluk üstlenemez.
3. Bunların borçlarını üstlenemez

Aksi halde, şirkete borçlanılan tutar için şirket alacakları bu kişileri, şirketin yükümlendirildiği tutarda şirket borçları için doğrudan takip edebilir (Md. 395/2). Pay sahibi olmayan Yönetim Kurulu üyeleri, müdürler ve şirket çalışanları borçlanma yasağı dışındadır. İştirak ilişkisi içinde olan şirketlerin ve holding şirketlerin yavru şirketlere borçlanması veya tersi borçlanma yasağı kapsamında değildir. Eğer borç şirketle, şirketin işletme konusu ve pay sahibinin işletmesi gereği olarak yapılmış bulunan bir işlemden doğmuş ise ve emsalleriyle aynı veya benzer şartlara tabi tutulmuşsa, bu durum da borçlanma yasağının dışında kalmaktadır. Yeni TTK’da, borçlanma yasağına aykırı olarak borç verenler üç yüz günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılacakları hüküm altına alınmıştır.

Limited şirketlerin pay sahipleri (ortaklar) sermaye taahhüdünden doğan vadesi gelmiş borçlarını ödemedikçe ve şirketin serbest yedek akçeleriyle birlikte kârı geçmiş yıl zararlarını karşılayacak düzeyde olmadıkça şirkete borçlanamazlar (Md. 358/1).

Müdürlerin;

1. Alt ve üst soyları,
2. Eşi,
3. Üçüncü dereceye kadar olan kan ve kayın hısımları şirkete nakit borçlanamaz.

Bu kişiler için şirket;

1. Kefalet, garanti ve teminat veremez.
2. Sorumluluk üstlenemez.
3. Bunların borçlarını üstlenemez

Aksi halde, şirkete borçlanılan tutar için şirket alacakları bu kişileri, şirketin yükümlendirildiği tutarda şirket borçları için doğrudan takip edebilir (Md. 395/2). Limited şirketlerde ortak olmayan müdürler, şirket çalışanları borçlanma yasağı dışındadır. İştirak ilişkisi içinde olan şirketlerin ve holding şirketlerin yavru şirketlere borçlanması veya tersi borçlanma yasağı kapsamında değildir. Eğer borç şirketle, şirketin işletme konusu ve pay sahibinin/ortağın işletmesi gereği olarak yapılmış bulunan bir işlemden doğmuş ise ve emsalleriyle aynı veya benzer şartlara tabi tutulmuşsa, bu durum da borçlanma yasağının dışında kalmaktadır. Yeni TTK’da, borçlanma yasağına aykırı olarak borç verenler üç yüz günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılacakları hüküm altına alınmıştır.