ACFE (Suistimal İnceleme Uzmanları Derneği), 1988 yılında suistimal olaylarını ve beyaz yakalı suçları azaltmak ve bunların tespiti ve önlenmesinde üyelerine destek olmak amacıyla kurulan bir meslek örgütüdür.
ACFE’nin en önemli çalışmalarından biri, ilk olarak 1996 yılında hazırlanan ve daha sonra 2002 yılından itibaren 2 yılda bir yayımlanan “İş Suistimali ve İstismar Üzerine Uluslara Rapor” çalışmasıdır. Rapor, Dünya genelinde suistimal vakalarını soruşturmuş olan Sertifikalı Suistimal İnceleme Uzmanları (CFE’ler) tarafından bildirilen iş suistimali vakalarına dayanmaktadır. Bu vakaların analizi, suistimalin nasıl gerçekleştirildiği, nasıl tespit edildiği ve kurumların bu risk karşısındaki zafiyetlerini nasıl azaltabilecekleri hakkında önemli dersler vermesi bakımından oldukça önemlidir.
ACFE 2016 Suistimal Raporu
Raporun 2016 sürümü, Sertifikalı Suistimal İnceleme Uzmanları (CFE’ler) tarafından 114 ülkeden bildirilen 2.410 iş suistimali vakasına dayanmaktadır ve temel sonuçlar şu şekildedir:
- Tipik bir kuruluş her yıl gelirinin %5’ini suistimal nedeniyle kaybetmektedir ve bildirilen vakalardan ortaya çıkarılan toplam kayıp 6,3 milyar dolar ve vaka başına ortalama 2.7 milyon dolardır. Bu veri, 2014 dünya gayri safi hasılası ile karşılaştırıldığında, suistimale bağlı olarak yaklaşık 3,7 trilyon dolarlık küresel kayıp olduğu anlaşılmaktadır.
- Suistimallerden kaynaklanan kayıp tutarı 150.000 dolar (medyan) olarak ortaya çıkmıştır. Ayrıca, vakaların %23.2’sinde en az 1 milyon dolarlık kayıplar söz konusudur.
- Suistimal vakalarının medyan devam süresi - suistimalin başlamasından tespit edilmesine kadar geçen süre - 18 aydır. Suistimalin tespit edilerek ortaya çıkarılma süresi uzadıkça, neden olduğu zarar da artmaktadır. 5 yıldan daha uzun süren suistimallerin ortalama zararı 850.000 dolardır.
- İş suistimalleri başlıca üç kategoriye ayrılabilir:
- Varlıkların kötüye kullanımı,
- Yolsuzluk ve
- Mali tablo suistimali
Bunlar arasında, varlıkların kötüye kullanımı oluşma sıklığı açısından en yaygın (rapordaki vakaların %83’ü) bununla birlikte kayıp tutarı açsısından en az maliyetli (medyan 125.000 dolarlık kayıp tutarı) olandır. Buna karşın, vakaların sadece %10’unu oluşturan mali tablo suistimali, en büyük mali etkiye yol açmıştır (medyan 975.000 dolarlık kayıp). Yolsuzluk suistimalleri hem sıklık (vakaların %35,4’ü) hem de medyan kayıp tutarı (850.000 dolar) açısından orta sıradadır. Bu sonuç
Dünya Geneli'nde Finansal Suistimal Araştırmaları
Raporu ile de birebir uyumlu görünmektedir. Çoğu vaka birden fazla iş suistimali kategorisini aynı anda kapsamaktadır. Raporda yer alan suistimal türlerinin yaklaşık %30’u başlıca üç iş suistimali türünden iki veya daha fazlasını içermiştir.
- En yaygın ve tutarlı tespit yöntemi ihbarlardır. Suistimalin keşfedilmesini sağlayan ihbarların yaklaşık yarısı çalışanlardan gelmiştir. Tespit yöntemlerinin bölgelere göre dağılımına bakıldığında ise, raporlama ve denetim kültürü olan ülkelerde ihbar açık ara ilk sırada yer alırken, Ortadoğu’da İç Denetim ve İhbar neredeyse aynı oranda ve ilk iki sırad yer almaktadır. Bunun anlamı kısaca şu: Belirli bir raporlama ve denetim kültürüne sahip ülkelerde suistimalin ortaya çıkarılması için "ihbar"dan başka şansınız yok gibidir. Ancak, denetim kültürü henüz oturmamış ülkelerin şirketlerinde yapılan suistimaller acemice olduğu için denetim çalışmaları ile ortaya çıkartılabilme olasılığı daha fazladır.
- Raporda yer alan vakaların adet olarak çoğu bankacılık ve mali hizmetlerden, devlet ve kamu idaresinden ve imalât endüstrilerinden gelirken; kayıp tutarı büyüklüğü açısından madencilik ve perakende sektörleri sırasıyla 500.000 dolar ve 450.000 dolar ile en fazla medyan kayıp bildirmiştir
- Raporda yer alan suistimallerin yaklaşık %30’unun iç kontrol eksikliğinden kaynaklandığını belirtilmektedir. Genellikle, suistimalcinin yetki düzeyi arttıkça suistimalden kaynaklanan kayıp da artmaktadır. Kuruluş sahipleri/üst yöneticilerin işlediği suistimaller, kayıp büyüklüğü açısından 703.000 dolarlık (medyan) kayba yol açmıştır. Buna karşın, müdürlerin sebep olduğu suistimaller 173.000 dolarlık (medyan) kayba yol açmıştır. Çalışanlar medyan 65.000 dolarlık kayba yol açmıştır. Çalışanlar kendi aralarında işbirliği (sacayağı) kurarak bağımsız kontrollerden kaçabilir ve bu sayede daha yüksek meblağlar çalabilirler. Tek bir kişi tarafından işlenen bir suistimal suçunda medyan kayıp tutarı 85.000 dolarken, suistimale karışanların sayısı arttıkça kayıp oranı da önemli düzeyde artmıştır. Medyan kayıp tutarı iki suistimalcisi olan vakalarda 150.000 dolar, üç suistimalci için 220.000 dolar ve dört ya da daha fazla suistimalci olduğunda 927.000 dolar (medyan) fazla olmuştur.
- Rapordaki suistimal vakalarının yaklaşık %77’si şu yedi bölümden birinde çalışan bireyler tarafından işlenmiştir: muhasebe, operasyon, satış, üst yönetim, müşteri hizmetleri, satın alma ve finans. Muhasebe çalışanları %16,6 lık yüzde ile bu alanda ilk sırada yer almaktadır.
- Suistimalcilerin çaldığı parayı telafi etmek zaman ve çaba gerektirir, buna rağmen çoğu kuruluş bu parayı tam olarak kurtaramaz. Çalışmaya göre, mağdur kuruluşların %58’i suistimalden kaynaklanan kayıplarından hiçbirini telafi edememiş ve sadece %14’ü tam olarak telafi edebilmiştir. Raporda yer alan fraud vakalarının yalnızca %8,4’ü cezalandırılmıştır. Batı Avrupa, suistimalcilerin cezalandırılması konusunda ilk sıradadır
Raporun en güncel versiyonu olan "ACFE Fraud Raporu 2020 "'ye bağlantıya tıklayarak ulaşabilirsiniz. Diğer yılların raporlarını ise aşağıdaki linklere tıklayarak okuyabilirsiniz.
ACFE 2018 Fraud Raporu
ACFE 2014 Fraud Raporu
ACFE 2012 Fraud Raporu
accafin.com'u sosyal medyadan takip edebilirsiniz / @accafin
Yazıya ilişkin yorumlarınızı sayfanın alt kısmından iletebilirsiniz.
Yasal Uyarı: Her hakkı ACCAFIN.com sitesine ait olan bu makale ve makalede yer alan grafikler ve yorumlar, izinsiz, kaynak gösterilmeden kullanılamaz.